Author |
Nevzat Saygılıoğlu ve Selçuk Arı |
Title |
Etkin Devlet: Kurumsal Bir Tasarı ve Politika Önerisi |
Edition |
Birinci Basım, Şubat 2003 |
Imprint |
Sabancı Üniversitesi Yayınları |
ISBN |
975-8362-21-6 |
Award |
Dilek Sabancı 2002 Araştırma Ödülü |
Call No |
JC336 .S29 2003 |
Giriş | 1 | ||
Amaç ve Metodoloji | 13 | ||
I- | Devlet: Kuramsal Bir Çerçeve | 17 | |
1. | Devlet Kavramı ve Tanımı | 17 | |
2. | Devletin Kökeni: Neden Devlet? | 18 | |
II- | Etkin Devlet ve Küresel Eğilimler | 27 | |
1. | Devlet Reformuna Giden Yol | 27 | |
2. | Piyasa Temelli Yaklaşımlar | 30 | |
3. | Yönetimin Yeniden İcadı | 35 | |
4. | OECD ve Devlet Reformu | 36 | |
5. | Postmodern Devlet | 37 | |
III- | Piyasa mı, Devlet mi? | 137 | |
1. | Ne Kadar Piyasa, Nerede Devlet? | 39 | |
2. | Devleti Etkinleştirmenin Bir Aracı Olarak Özelleştirme | 48 | |
IV- | Etkin Devletin Kuramsal Temelleri | 51 | |
1. | Etkinlik ve Optimalite | 52 | |
2. | Etkin Devlet ve Kötü Yönetim | 57 | |
3. | Etkin Devlet Nedir? Etkin Devlet Felsefesinin Ana Bileşenleri Nelerdir? | 61 | |
4. | Neden Etkin Devlet | 64 | |
5. | Etkin Devlet Güçlü Devlet midir? | 69 | |
6. | Etkin Devlet ve Diğerleri | 72 | |
7. | Etkin Devletin Pozitif Getirileri | 75 | |
V- | Etkin Devlet: Gelecek İçin Bir Tasarım Gereksinimi | 79 | |
1. | Polyanna'nın İyimserliği ya da Cassandra'nın İflah Olmaz Kötümserliği | 79 | |
2. | Etkin Devletin Vizyonu ve Misyonu | 87 | |
3. | Reformun Pazarlanması | 87 | |
VI- | Etkin Devlet ve Devlet Reformu | 89 | |
1. | Devlet Reformunun Kuramsal Çerçevesi | 89 | |
2. | Neden Yeniden Yapılanma? | 89 | |
3. | Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma ve Süreç Kavramı | 89 | |
VII- | Etkin Devletin Normatif Temelleri | 101 | |
1. | "Raison d'etre" ya da Devletin Varlık Sebebi | 102 | |
2. | Konsensüs ve Zihniyet Değişimi | 104 | |
3. | Hukuk ve Devlet | 107 | |
4. | Sivil Toplum ve Devlet | 112 | |
5. | Öngörülebilirlik ve Koordine Edici Yönetsel Kapasite | 115 | |
6. | Asimetrik Enformasyon | 119 | |
7. | Etkin Devlet ve Siyaset Kurumu | 121 | |
8. | Etkin Devlet ve Etik | 123 | |
9. | Etkin Devlet ve İyi Yönetişim | 129 | |
10. | Mevzuat | 112 | |
11. | Bürokratik Engeller ve Devlet | 138 | |
12. | Bürokrasinin Profesyonelleştirilmesi | 143 | |
13. | Vatandaş Odaklı Devlet | 147 | |
14. | Girişimcilik Ruhu ve Devlet | 149 | |
15. | Yerelleşme süreçleri | 151 | |
16. | Insan Kaynaklari Yönetimi | 153 | |
17. | Bilişim Toplumu İçin Devlet | 156 | |
18. | Yalın Devlet | 160 | |
19. | Yönetimde Kalite | 166 | |
VIII- | Etkin Devlet ve Güven Açığı | 169 | |
IX- | Türkiye'de Etkin Devlet Olgusu | 185 | |
1. | Dönüştürülmesi Gereken Miras | 185 | |
2. | Türkiye İçin Denizin Bittiği Yer | 191 | |
3. | Türkiye'de Devlet ve Mevcut Durumun Doğası | 197 | |
X- | Türkiye'de Etkin Devlet: İcraat İçin Bir Mönü | 235 | |
1. | Dönüşümün Önündeki Prangalar | 235 | |
2. | Dönüşümün Yapı Taşları | 237 | |
a. | Güven Açığı | 237 | |
b. | Kamu Yönetimi Reformu | 238 | |
c. | Yerel Yönetim Reformu | 253 | |
d. | Kamu Mali Yönetim Reformu | 257 | |
e. | Mevzuat Reformu | 260 | |
f. | Vatandaş Odaklı Devlet | 262 | |
g. | Iyi Yönetisim | 267 | |
h. | Kamu Yönetimini Dönüştürmenin Bir Aracı Olarak E-Devlet | 274 | |
i. | Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine | 282 | |
Sonuç | 291 | ||
Ekler | 297 | ||
Kaynakça | 311 | ||
Dizin | 321 |
"Eğer güneşe akıllıca bakmazsak karanlık içinde kalırız."
John Milton
Bir ülkenin toplam imajına etki eden en önemli faktörlerden biri de kamu sektör organizasyonlarının başarısı ve profesyonellik düzeyleridir. Bu önermeden hareketle Türk devlet sisteminin etkinliğinin Türk şirketlerinin ve profesyonellerinin performansını da doğrudan etkilediği ifade edilebilir. Bir ülke kamu yönetiminin hem kendi vatandaşları, hem de diğer uluslar nezdinde imajı ve etkinlik düzeyi olumlu yönde yükselmedikçe, vatandaşlarının ve tüm kurumlarının küresel platformda güçlü bir ortağa dönüşemeyeceği bilincine varılmalıdır.
Tarihten günümüze bakıldığında; Türkiye'deki reform girişimlerinin temelde, kozmetik bir içerikten öteye gitmediğine, mevcut kamu yönetimi performansı işaret etmektedir. Dolayısıyla günümüz Türk toplumunun içinde bulunduğu zor şartları aşması, kabuk reform girişimlerinin ötesinin hedeflenmesi ile mümkündür. Etkin bir devlet reformu yaklaşımı kapsamında girişilecek yeniden yapılandırma çabalarının bu çerçeveden ele alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Daha yüksek yaşam standardıdüzeyine sahip, yurttaşları daha mutlu, daha çok üreten ve uluslararası rekabet gücü yüksek bir ülke olmak istiyorsak bu, artık günümüz Türk devlet sistemi uygulamalarını değişmesi gerektiği gerçeğini kabullenmemize bağlıdır. Çünkü, küresel platformda ortaya çıkan ekonomik, sosyal ve siyasal krizler; ülkelere artık bir toplumun ortak buluşma noktasının sonsuza kadar "akıl dışı" bir devlet yönetiminin olamayacağını göstermektedir.
>Bir analizi birimi olarak devlet, nihayetinde bir kurumlar bütünüdür. Oysa devlet aygıtına vücut veren, toplumun bizatihi kendisidir. Bu bağlamda, etkin devlet anlayışında, devletin varlık sebebi, tekbir "mutlak iyi" anlayışını empoze etmeden, bireylerin hak ve özgürlüklerinin korunması ve bizatihi birey mutluluğu ve refahı için varolmasıdır.
Böyle bir çalışmanın yapılmasına ve zemin yaratılmasına olanak sağlayan Sabancı Üniversitesi'ne, bu çalışmada büyük katkıları olan APK Uzmanı Yeter Karaçimen'e, Gümrük Uzmanı Ayhan Kabaktepe'ye, Kadir Has Öğretim Üyeleri'nden Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Bilgin'e, ve Programcı Çetin Aslan'a en içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Doç. Dr. Nevzat Saygılıoğlu
Selçuk Arı
10.02.2003
Ankara
Yaşadığımız dünya hızla değişirken, bu süreçte ülkelerde kendi iç ve dış dinamiklerine göre, farklı biçimlerde etkileniyor. Değişim süreci, bireylerin ve toplumların devletle ilgili görüş ve beklentilerini de şekillendiriyor. Peki ya devletler? Onlar bu değişime ayak uydurabiliyor mu?..
Bu kitapta, dünyadaki gelişmeler özetlenirken, Türkiye'deki devlet ve yönetim olgusu da masaya yatırılıyor. "Etkin" ve "vatandaş odaklı" bir devlet yapısının kurulabilme olanakları tartışılıyor. Devlet yapısından istihdam bçimlerine, siyaset sanatından kamu yönetim tarzlarına kadar pek çok alan ele alınıp, zihniyet ve davranış kalıplarına ilişkin örnekler sunuluyor. Mevcut yönetim anlayışı ve uygulamalar, teorik, pratik ve etik yönleriyle sorgulanırken, bilgi çağının kavram ve teknolojilerinin yeniden yapılanma sürecindeki işlevi araştırılıyor.
Temel sorunların çözümü yolunda risk alma ve başarma cesaretine sahip ve birey kurumlar için, Etkin Devlet yararlı bir yol gösterici...