Dehşete düştüm o yüzü görünce

Mehtap aydınlatınca.

O bendim, kendim,

"Der doppelgänger"

Franz Schubert

Bu çalışma "Türk Edebiyatında Yunanlı'nın İmajı - Karşılaştırmalı bir yöntemle ulusçuluk ve kimlik sorunları" başlığı altında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütsü'ne (Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi / Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalına) sunulan ve haziran 1998 savunulan bir doktora tezi olarak hazırlanmıştır.

Bu çalışmanın gerçekleşmesi için bana çeşitli biçimlerde bana yardımda bulunmuş olan dostlara candan teşekkürü borç bilirim.

Rıdvan Akar, Bedriye Aksakal, Feridun Andaç, Fahri Aral, Halil Aydın Taşbaş, Büşra Ersanlı, Cengiz Bektaş, Hülya Demir, Damla Demirözü, Kudret Emiroğlu, Doğan Ertuğrul, Melek Fırat, Rasih Nuri İleri, Frango Karaoğlan, Semin Tekgil, Melek Ulugay bana kütüphanelerini açtılar, kitaplarını okuma olanağını sağladılar, kitap sağladılar.

Damla Emirözü, Doğan Ertuğrul, Iro Viçoroğlu son metni okuyup yanlışlarımı işaret ettiler, değerli önerilerde bulundular. Özellikle Büşra Ersanlı'nın önerileri bu çalışmanın bütünlüğünde, anlaşılır olabilmesinde büyük katkı sağlamıştır.

Her yazdığımı okuyup benimle tartışan, düzelten ve tamamlayan Evi'ye her açıdan büyük bir borcum var.

Doktora yapmamı öneren, bu yaşta böyle bir şeyin yapılabileceğine beni inandıran eski aile dostu ve tez danışmanı Prof. Dr. Sina Akşin'e de ayrıca teşekkür ederim.

Nihayet tez savunması sırasında değerli önerileriyle kimi eksikliklerin tamamlanmasını sağlayan Sayın Prof. Dr. Taner Timur ve Prof. Dr. Uygur Kocabaşoğlu'na da teşekkür ederim.

Yayın için düzenlenmiş olan bu metin bütün öneriler göz önüne alındıktan sonra hazırlanmıştır. bunca yardımdan sonra hala bu çalışmada rastlanacak bütün eksikliklerden, kuşkusuz yalnız, ildiğini okuyan ve yazan "kendim" sorumluyum.

Zaman sınırlılığı yüzünden bu çalışmaya dahil edilmemiş ya da edilmişse yapıtlarının ancak küçük bir bölümü ele alınmış olan hayatta bulunan ya da aramızdan ayrılmış olan değerli yazarlardan da özür dilerim. Yapıtların seçimi, deneyimli bir okuyucunun kolaylıkla anlayacağı ve tez içinde anlattığı gibi, yalnızca edebi değer katkısına göre yapılmamıştır. Seçimlerde, duygusal kasıt ise kesinlikle yoktur.

Bu çalışmayı yayınlamayı öneren, üstlenen ve bu yolda hiçbir çabadan kaçmayan Sabancı Üniversitesi'ne dostlarım üyelerine de candan teşekkür ederim.

H. Millas

Atina - İstanbul

1999

"Öteki" kavramı sosyal bilimlerde yeni bir kavram sayılır. Komşuluk ise, çok eskidir... En yakın komşular çevrelerindeki sorunlarla en yakın temasa sahiptirlerve farkında olmadan birbirlerine ayna tutarlar. Bu durumu en veciz bir biçimde anlatan "tencere dibin kara" deyimini ilk kitabına ad olarak seçen ve iki ülke ilişkilerini ele alan bu kitap ile tanınan Herkül Millas, Türk Romanı ve "Öteki": Ulusal Kimlikte Yunan İmajı adlı tez çalışmasında Türk edebiyatının çesitli safhalarinda Yunan/Rum kimligine biçilen kaftani etüd ediyor. 450'ye yakin edebi eseri inceleyerek hazirlanan bu tez çesitli siyasi/sosyal huzursuzluklara atmosfer yaratan edebi iletisim agini gözler önüne seriyor.

"Öteki" ve "imaj" kavramlarını siyaset sosyolojisi ve edebiyat sosyolojisi disiplinleri ışığında sorgulayan ve son bölümde Yunan edebiyatındaki Türk imajı ile bu etkileşimi bir de "öteki kıyı"dan inceleyen eser, ülkemizde türünün bir ilkidir. Türk Romanı ve "Öteki", Ulusal Kimlikte Yunan İmajı adlı bu eser sosyal bilim araştırmalarında bilgi, veri, kanıt ile empati kavramını/duygusunu birbirlerine yaklaştırması açısından özgündür. Türkiye'deki sosyal bilimciler, edebiyat tarihçileri ve strateji uzmanlarına bazı kapılar da açmaktadır.

Büşra Ersanlı, Marmara Üniversitesi