Stratejik düşünme, rakibe üstün gelme ve bunu da, aynı şeyi onun size uygulamaya çalıştığını akılda tutarak yapma santıdır. Stratejik düşünmeyi hepimiz, evimizde olduğu kadar işimizde de uygulamalıyız. İşadamları ve şirketler, yaşamlarını sürdürmek için iyi rekabet stratejilerine başvurmak zorundadırlar. Siyaset adamları da, seçilebilmek için seçim kampanyası stratejileri ve görüşlerini uygulamak için yasama statejileri oluşturmak zorundadırlar. Futbolda teknik direktörler, oyuncuların sahada gerçekleştirecekleri stratejileri planlarlar. Çocuklarında iyi davranışlar uyandırmaya çalışan ana-babalar birer amatör stratejist olmak zorundadırlar (çocuklar ise zaten bu işin profesyonelidirler). Kırk yıldan bu yana, süper güçlerin nükleer stratejileri, insan ırkının hayatını sürdürmesine yön vermiştir.

Bunlar gibi birçok değişik alanda, iyi stratejik düşünme, bir sanat olarak nitelenmeyi sürdürmektedir. Ne var ki, ana yapısını oluşturan bazı temel, basit ilkeler mevcuttur -yani artık, yeni yeni ortaya çıkan bir strateji bilimi var. Bizim bu kitabı yazmaktaki esas fikrimiz, değişik altyapıları ve meslekleri olan okuyucuların, bu ilkeleri öğrendikleri takdirde daha iyi bir stratejist olabilmeliridir.

Stratejik düşünme bilimine Oyun Teorisi denir. Bu, oldukça yeni bir bilim koludur; elli yıldan az bir geçmişi vardır. Daha şimdiden, uygulama alanındaki stratejistlere birçok yararlı görüş açısı sağlamıştır. Ancak, bütün bilim dallarında olduğu gibi, karmaşık bir dilin ve mantığın arkasına sığınır. Bunlar vazgeçilmez araştırma araçlarıdırlar; ne var ki, uzmanlar dışında herkesin ana fikirleri kavramasını engellerler. Biz, birçok önemli noktayı yetenekli bir genel okura göre aktarmaya çalıştık. Teorik argümanlar yerine aydınlatıcı örnekler, uygulama örnekleri koyduk. Her çeşit matematiği ve karmaşık dili ortadan kaldırdık. Kitap, bir parça aritmetiği, grafik ve tabloları izlemekten kaçınmayan tüm okuyucular için anlaşılır kılınmış olsa gerek.

Belirli uygulama alanlarında stratejik düşünme fikrini geliştirmek amacıyla birçok kitap yazılmıştır. Tom Schelling'in nükleer stratejiler hakkındaki yazıları, özellikle de The Strategy of Conflict (Çatışma Stratejisi) ve Arms and Influence (Silahlar ve Etkinlik), haklı birer üne sahiptir. Gerçekten de, Schelling, nükleer anlaşmazlığa uygulanması sürecinde, pek çok oyun teorisine öncülük etmiştir. Michael Porter'ın, iş hayatı stratejisinde dersler içeren Competitive Strategy (Rekabet Stratejisi) kitabı da aynı ölçüde ünlüdür. Steven Brahms da bazı kitaplar yazmıştır; bunların en dikkate değer olanı Game Theory and Politics (Oyun Teorisi ve Politika)dır.

Biz bu kitapta fikirleri herhangi bir alanla sınırlamıyoruz. Onun yerine, her ana ilkeye ilişkin olarak çok sayıda örnekler sunuyoruz. Böylece, birbirinden farklı denetimlere sahip bütün okuyucular, aşina oldukları bir şeyler bulacaklardır. Aynı ilkelerin, pek de aşina olmadıkları koşullarla nasıl ilişkili olduğunu da göreceklerdir; umuyoruz ki bu onlara, haberlerde yer alan birçok olay hakkında olduğu kadar, geçmiş hakkında da yeni bir bakış açısı sağlayacaktır. Bundan başka, örneğin edebiyattan, sinemadan, spordan örneklerle, Amerikalı okurların ortak deneyim alanlarından yararlandık. Ciddi bilim damları bunun stratejinin değerini düşürdüğünü söyleyebilirler; ancak, kanımızca sinemadan ve spordan örnekler, önemli fikirlerin aktarılmasında çok etkili araçlar sağlıyor.

Tolkien'in Lord of the Rings (Yüzüklerin Efendisi) kitabı gibi, bu kitap da zaman içinde gelişti. İlk kökleri Princeton'da Woodrow Wilson Kamusal ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi'nde Avinash Dixit tarafından okutulan ve geliştirilen "strateji oyunları" dersidir. Nalebuff tarafından önce Yale Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü'nde, bir benzeri de Yale Örgütlenme ve Yönetim Fakültesi'nde (SOM) verilmiştir. Bu kurslara katılan birçok öğrenciye, gösterdikleri ilgi ve verdikleri fikirlerinden dolayı teşekkürlerimizi sunarız. Bu arada Anne Canse, Jonathan Flemming, Heather Hazard, Dan, Rodrikve Jonathan Shimsoni özellikle anılmalıdır. Takashi Kanno ve Yuichi Shimazu, sözcüklerimizi ve fikirlerimizi Japonca'ya çevirmeyi üstlendiler; bunu yaparken de, İngilizce metni daha da geliştirdiler.

Bu kurs metnine kıyasla daha popüler düzeyde bir kitap yazma fikri, Michigan Üniversitesi'ndeki Hal Varian'dan geldi. Kendisi, ilk taslaklar üzerinde birçok yararlı fikirler verdi, önerilerde bulundu. W.W. Norton'da Drake McFeely, aşırı titiz de olsa, kusursuz bir editörlük yaptı. Bizim akademik ifadelerimizi canlı bir metin haline getirmek için olağanüstü çaba harcadı. Eğer kitapta hala bazı hocalık izleri kalmışsa, bu, onun her öenrisini kabul etmemiş olmamızdan kaynaklanmaktadır.

Pek çok mslektaş ve arkadaş, ön taslakları dikkatle okudular, bizlere birçok ayrıntılı ve isabetli önerilerde bulundular. Bazılarını gözden kaçırmış olma riskini göze alarak, David Austen (Pochester), Alan Blinder (Princeton), Seth Masters (S. Bernstein), Carl Shapiro (Princeton), Louis Taylor (MITRE Corporation), Thomas Trendell (ATT-Paradyne), Terry Vaughn (MIT Press) ve Robert Willig'i (Princeton) zikretmeliyiz. Stacey Mandelbaum ve Laura Kang Ward, müsveddelerin editörü olarak, kusurlarımızı hoşgörüyle karşıladılar -bir yanlış görmedğimiz her seferinde, onlara teşekkür etmemiz gerekir.

Kitabın ismini seçmede bize yardımcı olanların da hakkını teslim etmeliyiz. Hal Varian Stratejik Düşünme'yi önerdi. Yale SOM öğrencileri de birçok seçenek sundular. En hoşumuza gidenler, Deborah Halpern'in Oyun Alanının Ötesi ile William Barnes'in bir reklamı oldu:

"Stratejik Düşünme -o olmadan yarışa girmeyin." *

Avinash Dixit

Barry Nalebuff

Ekim 1990

-----------------------------------------------------------

* Başka hoş öneriler de oldu; Strateji ve Siz onlardan biri.

"Stratejik Düşünme, bizlere iyi ve etkin tartışmanın yaşamsal öğelerini sunmakta."

Bob Woolf [Friendly Persuation (Dostça İkna) kitabının yazarı]

"İtiraf etmeliyim ki, para politikasını ya da kamu yönetimini bir oyun olarak hiç aklıma getirmemiştim. Profesör Dixit ve Profesör Nalebuff, ister üst düzeyde ister gündelik yaşamda olsun, bir karara varmak durumunda iken karşılaştığımız soruları açıklığa kavuşturmada parlak bir başarı sergilemişler."

Paul A. Volcker

"Dixit ile Nalebuff'un bu kitabında, Machiavelli günümüze taşınmış; strateji araçları esprili ve etkin bir hale getirilmiş."

Elizabeth Bailey [Carneige Melon Üniversitesi'nde dekan]

Modern çağda bir aydın olmak için oyun teorisi hakkında genel bir anlayışa sahip olmanız gerekir. Dixit ve Nalebuff çözümün anahtarını veriyorlar. Stratejik Düşünme'den yararlanacak ve kitabı seveceksiniz.

Paul Samuelson